Graffito

Romulus in

Romulus in cael (:caelo)


Findspot Pompeii, (Unnamed) (IX.14.d)
Location metadata ➜
Language Latin
Writing Style Graffito/incised
Apparatus Criticus Textus secundum (1).
Locus inventionis: “in atrii pila inter vestibulum et cubiculum, quod a septentrione adiacet” (CIL 04, 08989 et tituli postea), in eiusdem pilae extremo margine d. bis scripti una manu (1).
Mensurae, v. 1 (8995a): lat. 4,5 cm; litt. alt. 0,3-3,2 cm (1)
v. 2 (8995b): lat. 5,5 cm; litt. alt. 0,3-2,6 cm (1)
Dispositio duorum titulorum, in eadem pila, incerta est.
Videtur esse initium versus Ennii (ann. 1, 110 Skutsch: ROMVLVS IN CAELO CVM DIS GENITALIBVS AEVOM / DEGIT) quod invenitur in titulis Pompeianis 3135 (=EDR196628), 7353 (=EDR196626), 8568 (=EDR127081), 8995a-b (=EDR196629), ut videtur omnibus auctoribus ante Skutsch (5). Aliter Skutsch (5), qui, v. 3 ut NVNC OMENTOR legens, contendit scriptores huius et aliorum quattuor titulorum non Ennianum sed Lucilianum locum, quem etiam Seneca (Apocol. 9, 5: QVI CVM ROMVLO POSSIT 'FERVENTIA RAPA VORARE') et Martialis (13, 16: HAEC TIBI BRVMALI GAVDENTIA FRIGORE RAPA / QVAE DAMVS IN CAELO ROMVLVS ESSE SOLET) revocare videntur, inscribere voluisse, in quo loco Lucilii, quem traditum non alibi habemus, scripta fuissent et ROMVLVS IN CAELO horum titulorum et verba FERVENTIA RAPA VORARE quae apud Seneca et Martialis leguntur; si res ita essent et hic et alii tituli ad consecrationem imperatoris (Claudii vel eam novissimam Vespasiani) referent, tempus horum titulorum inter a. 54 et 79 posset.
Bibliography CIL 04, 08995a et b (1)
The Classical Quarterly, 14.1, 1964, pp. 90-91 (O. Skutsch) (2)
The Cambridge Companion to Roman Satire, Cambridge 2005, pp. 125-127 (C. Connors) (3)
Stud. Philol. Val., 11, 2008, pp. 51-52 (P. Cugusi) (4)
A. Cooley and M. Cooley, Pompeii and Herculaneum: a Sourcebook (2 ed.), New York 2014, p. 292 (5)
R. Wachter, Pompejanische Wandinschriften, Berlin/Boston 2019, p. 491, nr. 1422, con traduzione in tedesco (6)
http://ancientgraffiti.org/Graffiti/graffito/AGP-EDR196629(7)
Link to EDR #EDR196629
Suggested Citation AGP-EDR196629, The Ancient Graffiti Project, <https://ancientgraffiti.org/Graffiti/graffito/AGP-EDR196629> [accessed: 14 Dec 2025]
Contributions

Editor: Rebecca Benefiel

Principal Contributor: Gianmarco Bianchini

Last Revision: 2025-02-28

Findspot: